19/02/2025
🔥🔥BỆNH CÚM A: NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT ĐỂ PHÒNG NGỪA VÀ ĐIỀU TRỊ HIỆU QUẢ
Bệnh cúm A 🦠 là một bệnh truyền nhiễm phổ biến, đặc biệt vào mùa đông – xuân. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chủ quan, coi cúm chỉ là cảm lạnh thông thường. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về bệnh cúm A, từ triệu chứng, biến chứng, đối tượng nguy cơ đến cách điều trị và phòng ngừa hiệu quả.📣📣
(Đây là bài viết tổng hợp đầy đủ các thông tin về bệnh Cúm A, mọi người chia sẻ để lưu lại nhé ạ. Hãy đặt thêm câu hỏi BS sẽ chỉnh sửa bổ sung vào bài viết ạ)
🔥1. CÚM A KHÔNG CHỈ LÀ CẢM LẠNH THÔNG THƯỜNG
Trước tiên, Cúm A là bệnh truyền nhiễm do virus cúm A gây ra, lây lan qua đường hô hấp. Virus cúm A có nhiều chủng, trong đó phổ biến nhất là H1N1, H3N2, (cúm mùa) và H5N1 (cúm gia cầm). Khác với cảm lạnh thông thường, cúm A có triệu chứng khởi phát đột ngột và thường nặng hơn, kèm theo nguy cơ biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong.🆘
- Cúm A: Do virus cúm A gây ra, triệu chứng nặng, có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, suy hô hấp.
- Cảm lạnh: Do nhiều loại virus khác nhau gây ra, triệu chứng nhẹ hơn, thường tự khỏi sau vài ngày.
---
🔥2. TRIỆU CHỨNG CÚM A VÀ CÁCH THEO DÕI BIẾN CHỨNG
* Triệu chứng thường gặp:
- Sốt cao đột ngột (trên 38°C).
- Đau nhức cơ, đau đầu, mệt mỏi.
- Ho khan, đau họng, nghẹt mũi.
- Một số trường hợp có thể kèm theo buồn nôn, tiêu chảy (đặc biệt ở trẻ em).
⚠️ Dấu hiệu cảnh báo biến chứng:
* Ở trẻ em:
- Thở nhanh, co lõm ngực, tím môi.
- Sốt cao co giật, bỏ bú, li bì.
- Da xanh tái, nôn nhiều, tiểu ít.
* Ở người lớn:
- Khó thở, đau tức ngực.
- Sốt kéo dài >5 ngày không hạ.
- Lú lẫn, chóng mặt, nôn không kiểm soát.
⚠️ Biến chứng nguy hiểm:
- Viêm phổi: Là biến chứng phổ biến nhất, có thể dẫn đến suy hô hấp nhanh chóng.
- Viêm cơ tim, viêm não: Hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng.
- Suy đa cơ quan: Xảy ra ở những trường hợp nặng, đặc biệt ở người có bệnh nền.
⚠️ Khi nào cần nhập viện?
* Sốt cao kéo dài:
- Sốt trên 39°C không hạ sau khi dùng thuốc hạ sốt.
- Sốt kéo dài trên 3 ngày mà không có dấu hiệu thuyên giảm.
* Triệu chứng hô hấp nặng:
- Khó thở, thở nhanh, thở gấp.
- Đau tức ngực, cảm giác hụt hơi.
- Da xanh tím, môi tím tái do thiếu oxy.
* Triệu chứng thần kinh:
- Lơ mơ, li bì, khó đánh thức.
- Co giật, rối loạn ý thức.
- Đau đầu dữ dội, cứng cổ (nghi ngờ viêm não, viêm màng não).
* Mất nước nghiêm trọng:
- Không uống được nước, da khô, mắt trũng.
- Tiểu ít hoặc không đi tiểu trong nhiều giờ.
* Triệu chứng tim mạch:
- Tim đập nhanh, huyết áp tụt.
- Đau ngực dữ dội (nghi ngờ viêm cơ tim).
* Triệu chứng tiêu hóa nặng:
- Nôn nhiều, không ăn uống được.
- Tiêu chảy nặng, mất nước.
* Đối tượng nguy cơ cao:
- Trẻ em dưới 2 tuổi, người già trên 65 tuổi.
- Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ.
- Người có bệnh nền như hen suyễn, tiểu đường, bệnh tim mạch, suy giảm miễn dịch.
⚠️ Các dấu hiệu cảnh báo khác cần nhập viện ngay:
* Ở trẻ em:
- Thở rút lõm lồng ngực, thở rít.
- Không chịu chơi, li bì, bỏ bú hoặc bỏ ăn.
- Sốt cao kèm phát ban, co giật.
* Ở người lớn:
- Ho ra máu, đờm có máu.
- Đau ngực dữ dội, khó thở tăng dần.
- Tình trạng bệnh nền trở nặng (ví dụ: hen suyễn, tiểu đường không kiểm soát được).
---
🔥3. AI LÀ NHỮNG ĐỐI TƯỢNG NGUY CƠ MẮC CÚM NẶNG?
⚠️ Bệnh cúm A có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng những đối tượng sau có nguy cơ cao diễn tiến nặng và biến chứng nguy hiểm:
- Trẻ em dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi.
- Người già trên 65 tuổi.
- Phụ nữ mang thai.
- Người có bệnh nền mãn tính: Hen suyễn, tiểu đường, bệnh tim mạch, suy giảm miễn dịch (ung thư, ghép tạng, HIV).
- Người béo phì hoặc có hệ miễn dịch yếu.
🛑 Lưu ý: Virus cúm kích hoạt phản ứng viêm mạnh, dễ gây nhiễm trùng huyết và làm trầm trọng bệnh lý sẵn có.
---
🔥4. ĐIỀU TRỊ CÚM A THEO MỨC ĐỘ
✅ Xử trí theo mức độ bệnh:
- Cúm có biến chứng: cần được nhập viện để điều trị và dùng thuốc kháng virus càng sớm càng tốt.
- Cúm có kèm theo các yếu tố nguy cơ: nên được nhập viện để theo dõi và xem xét điều trị sớm thuốc kháng virus.
- Cúm chưa biến chứng: có thể không cần xét nghiệm hoặc điều trị cúm tại cơ sở y tế nếu biểu hiện triệu chứng nhẹ. Nếu triệu chứng nặng lên hoặc người bệnh lo lắng về tình trạng sức khỏe nên đến cơ sở y tế để được tư vấn và chăm sóc.
✅ Nguyên tắc chung:
- Người bệnh nghi ngờ nhiễm cúm hoặc đã xác định nhiễm cúm phải được cách ly y tế và thông báo kịp thời cho cơ quan y tế dự phòng.
- Nhanh chóng đánh giá tình trạng người bệnh và phân loại mức độ bệnh. Các trường hợp bệnh nặng hoặc có biến chứng nặng cần kết hợp các biện pháp hồi sức tích cực và điều trị căn nguyên. Các trường hợp bệnh nhẹ cần theo dõi để nhập viện khi cần thiết
- Thông thường chỉ cần điều trị hỗ trợ: Hạ sốt, giảm đau, bù nước và điện giải.
- Thuốc kháng virus được dùng càng sớm càng tốt khi có chỉ định, nên dùng trong vòng 48 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng để đạt hiệu quả cao nhất.
- Thuốc kháng sinh: Chỉ dùng khi có biến chứng nhiễm khuẩn, không có tác dụng với virus cúm
✅ Điều trị thuốc kháng virus
** Chỉ định: các trường hợp nhiễm cúm A hoặc B (nghi ngờ hoặc xác định) có biến chứng hoặc có yếu tố nguy cơ. Nên điều trị trong vòng 48h đầu từ khi có triệu chứng
⚠️ Thuốc được sử dụng hiện nay là oseltamivir (TAMIFLU) hoặc/và zanamivir.Liều lượng oseltamivir được tính theo lứa tuổi và cân nặng. Thời gian điều trị là 5 ngày. TAMIFLU đang là thuốc hot nhất.
- Người lớn và trẻ em > 13 tuổi: 75 mg x 2 lần/ngày.
- Trẻ em ≥ 12 tháng đến ≤ 13 tuổi:
+ Cân nặng ≤ 15 kg: 30 mg x 2 lần/ngày.
+ Cân nặng > 15 kg đến 23 kg: 45 mg x 2 lần/ngày.
+ Cân nặng > 23 kg đến 40 kg: 60 mg x 2 lần/ngày.
+ Cân nặng > 40 kg: 75 mg x 2 lần/ngày.
- Trẻ < 12 tháng tuổi:
+ 0-1 tháng 2 mg/kg x 2 lần/ngày.
+ > 1-3 tháng 2,5 mg/kg x 2 lần/ngày.
+ > 3-12 tháng 3 mg/kg x 2 lần/ngày.
✅ Điều trị cúm biến chứng
- Hỗ trợ hô hấp khi có suy hô hấp: thở oxy, thở CPAP hoặc thông khí nhân tạo tùy từng trường hợp.
- Phát hiện và điều trị sớm các trường hợp bội nhiễm vi khuẩn với kháng sinh thích hợp.
- Phát hiện và điều trị suy đa phủ tạng.
✅ Điều trị hỗ trợ
- Hạ sốt: chỉ dùng paracetamol khi sốt trên 38,50C, không dùng thuốc nhóm salicylate như aspirin để hạ sốt. Những trường hợp dùng Ibuprofen để hạ sốt cần loại trừ sốt do bệnh sốt xuất huyết
- Đảm bảo cân bằng nước điện giải.
- Đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý.
✅ Tiêu chuẩn ra viện
- Hết sốt và hết các triệu chứng hô hấp trên 48 giờ (trừ ho).
- Tình trạng lâm sàng ổn định.
- Sau khi ra viện phải cách ly y tế tại nhà cho đến hết 7 ngày tính từ khi khởi phát triệu chứng.
---
🔥5. PHÒNG NGỪA CÚM A HIỆU QUẢ
1. Tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm:
- Vắc-xin cúm giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và biến chứng nặng.
- Đặc biệt khuyến cáo cho trẻ em từ 6 tháng tuổi, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.
- Vắc-xin tứ giá phòng 4 chủng (H1N1, H3N2, 2 chủng cúm 😎.
- Trẻ em 6 tháng–9 tuổi: 2 mũi đầu cách 1 tháng, sau đó tiêm nhắc hằng năm.
- Người lớn và trẻ >9 tuổi: 1 mũi/năm.
2. Giữ vệ sinh cá nhân:
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn.
- Che miệng khi ho hoặc hắt hơi, tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng.
- Tránh chạm tay lên mắt-mũi-miệng.
3. Tăng cường hệ miễn dịch:
- Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin C, kẽm.
- Ngủ đủ giấc, tập thể dục thường xuyên.
4. Hạn chế tiếp xúc với người bệnh:
- Đeo khẩu trang khi đến nơi đông người.
- Tránh dùng chung đồ dùng cá nhân với người có triệu chứng cúm.
5. Dự phòng bằng thuốc
* Có thể điều trị dự phòng bằng thuốc kháng virus oseltamivir (Tamiflu) cho những người thuộc nhóm nguy cơ cao mắc cúm biến chứng có tiếp xúc với người bệnh được chẩn đoán xác định cúm ⚠️
Thời gian điều trị dự phòng là 10 ngày.
Liều lượng như sau:
- Người lớn và trẻ em > 13 tuổi: 75 mg x 1 lần/ngày.
- Trẻ em ≥ 12 tháng đến ≤ 13 tuổi:
+ Cân nặng ≤ 15 kg: 30 mg x 1 lần/ngày.
+ Cân nặng > 15 kg đến 23 kg: 45 mg x 1 lần/ngày.
+ Cân nặng > 23 kg đến 40 kg: 60 mg x 1 lần/ngày.
+ Cân nặng > 40 kg: 75 mg x 1 lần/ngày.
- Trẻ em < 12 tháng
+ < 3 tháng Không khuyến cáo trừ trường hợp được cân nhắc kỹ.
+ 3-5 tháng 20 mg x 1 lần/ngày.
+ 6-11 tháng 25 mg x 1 lần/ngày.
---
📣 LỜI KẾT
Bệnh cúm A không chỉ là cảm lạnh thông thường mà có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với các đối tượng nguy cơ cao. Tiêm phòng vắc-xin cúm hàng năm là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Khi có triệu chứng nghi ngờ, cần đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Hãy chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa và điều trị đúng cách.
---
