24/07/2025
Hiện tượng khô hạn sau sinh không phải là bệnh. Nó là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, một phần trong bản năng sinh tồn của giống nòi.
Khi người mẹ vừa sinh con, cơ thể tự động chuyển toàn bộ nguồn lực sang nuôi dưỡng đứa trẻ thông qua việc tiết sữa, giữ năng lượng, bảo vệ vùng kín khỏi tổn thương thêm…
Estrogen vì thế sụt giảm, niêm mạc âm đạo mỏng đi, dịch nhầy gần như biến mất. Cơ thể không còn đặt ưu tiên cho ham muốn bởi thiên chức lúc này không phải là “kết đôi” mà là “duy trì sự sống cho thế hệ mới”.
Nó chỉ trở thành vấn đề khi kéo dài quá chu kỳ sinh học bình thường, khi hormone không bật lại, khi người phụ nữ không còn cảm thấy là chính mình.
Đó là lúc cơ thể không còn tự cân bằng được và là lúc cần phục hồi một cách thông minh, tự nhiên, tôn trọng nhịp sinh học.
Có 4 nguyên nhân chính sau đây:
1. Mất cân bằng nội tiết đặc biệt là estrogen tụt giảm mạnh
Khi mang thai, cơ thể mẹ ngập tràn estrogen và progesterone. Nhưng ngay sau sinh, hormone này giảm đột ngột để nhường chỗ cho prolactin, hormone tạo sữa.
Estrogen thấp làm cho lớp niêm mạc âm đạo mỏng đi, giảm tiết dịch, dẫn đến khô, đau rát, thậm chí nứt nẻ…
Nếu mẹ nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn, hiện tượng này có thể kéo dài trong vài tháng vì prolactin vẫn chiếm ưu thế.
2. Căng thẳng, thiếu ngủ, kiệt sức
Việc thiếu ngủ, lo lắng, áp lực chăm con làm tăng hormone cortisol, kẻ thù của estrogen. Cơ thể mẹ sẽ ưu tiên tồn tại hơn là sinh sản, nên ngừng tiết hormone sinh dục.
Đây là lý do vì sao nhiều phụ nữ vẫn “khô hạn” dù đã cai sữa lâu
3. Thiếu chất béo và vi chất cần cho nội tiết
Nhiều mẹ sau sinh ăn kiêng, sợ béo, kiêng dầu mỡ, khiến cơ thể không đủ nguyên liệu để tổng hợp hormone. Chất béo, đặc biệt là cholesterol tốt, là nguyên liệu chính để sản sinh estrogen, progesterone, testosterone…
Thiếu sắt, kẽm, magie, vitamin D… ảnh hưởng rất lớn đến trục nội tiết.
4. Vùng kín tổn thương, khí huyết ứ trệ sau sinh
Sinh thường, nhất là có rạch tầng sinh môn, sẽ gây đau, làm mẹ “sợ”, gây phản xạ co cứng và khô rát. Nếu mẹ không chăm sóc vùng kín đúng cách, khí huyết vùng hạ tiêu bị tắc, không lưu thông sẽ gây teo khô niêm mạc âm đạo.
Khô hạn sau sinh là hệ quả của việc nội tiết bị gián đoạn, cơ thể kiệt sức, và tâm lý chưa hồi phục, nên việc điều chỉnh phải từ giấc ngủ, dinh dưỡng, tập luyện, chăm sóc vùng kín và kết nối cảm xúc… chứ không phải chỉ là viên estrogen tổng hợp.
(Còn tiếp)