Ilir Kastrati - Psikolog

13/08/2025

Çrregullimi i Zhvillimit Intelektual

Çrregullimi i zhvillimit intelektual është një çrregullim neuro-zhvillimor që shkakton probleme me detyrat intelektuale. Fëmijët me çrregullim të zhvillimit intelektual kanë probleme me gjëra të tilla si të mësuarit, komunikimi, të menduarit racional dhe planifikimi. Ata shpesh kanë vështirësi në shkollë dhe gjithashtu mund të kenë probleme me miqtë dhe detyrat e përditshme si pastrimi ose veshja. Ata mund të duken se po veprojnë, por në të vërtetë problemi është se ata nuk e kuptojnë se çfarë sjellje është e përshtatshme. Aftësia e kufizuar intelektuale (çrregullimi i zhvillimit intelektual) është një çrregullim që shfaqet gjatë periudhës së zhvillimit që përfshin deficite të funksionimit intelektual dhe adaptues në fusha konceptuale, sociale dhe praktike.

Për të u diagnostifikuar me çrregullimin e zhvillimit intelektual duhet të plotësohen tre kriteret e mëposhtme:

A. Deficite në funksionet intelektuale, të tilla si arsyetimi, zgjidhja e problemeve, planifikimi, të menduarit abstrakt, gjykimi, mësimi akademik dhe të mësuarit nga përvoja, të konfirmuara si nga vlerësimi klinik ashtu edhe nga testimi i inteligjencës i standardizuar dhe individual.
B. Deficite në funksionimin adaptiv që rezultojnë në dështimin e përmbushjes së standardeve zhvillimore dhe socio-kulturore për pavarësinë personale dhe përgjegjësinë sociale. Pa mbështetje të vazhdueshme, deficitet adaptive kufizojnë funksionimin në një ose më shumë aktivitete të jetës së përditshme, si komunikimi, pjesëmarrja sociale dhe jeta e pavarur, në mjedise të shumta, si shtëpia, shkolla, puna dhe komuniteti.
C. Fillimi i deficiteve intelektuale dhe adaptive gjatë periudhës së zhvillimit.

06/08/2025

03/08/2025

Çrregullimi i sjelljes (Conduct Disorder)

Çrregullimi i sjelljes (Conduct Disorsor) është një model i sjelljes përsëritëse dhe këmbëngulëse, në të cilën shkelen të drejtat themelore të të tjerëve ose normat ose rregullat kryesore shoqërore të përshtatshme për moshën, siç manifestohet nga prania e të paktën tre nga 15 kriteret e mëposhtme në 12 muajt e fundit nga ndonjë prej kategorive më poshtë, me të paktën një kriter të pranishëm në 6 muajt e fundit:

Agresivitetit ndaj njerzve dhe kafsheve
1. Shpesh ngacmon, kërcënon ose frikëson të tjerët.
2. Shpesh fillon luftime fizike.
3. Ka përdorur një armë që mund të shkaktojë dëm serioz fizik ndaj të tjerëve (p.sh. një shkop, tullë, shishje e thyer, thikë, armë).
4. Ka qenë fizikisht mizor për njerëzit.
5. Ka qenë fizikisht mizor ndaj kafshëve.
6. Ka vjedhur gjatë përballjes me një viktimë (p.sh., duke bërë pirg, duke kapur çantë, zhvatje, plaçkitje të armatosur).
7. Ka detyruar dikë në aktivitet seksual.

Shkatërrimi i pronave
8. Ai është angazhuar qëllimisht në vendosjen e zjarrit me qëllim të shkaktimit të dëme serioze.
9. Ka shkatërruar qëllimisht pronën e të tjerëve (përveçse nga zjarri).

Gënjeshtra ose vjedhje
10. Thyerje e rregullave: Thyer në ndërtesë, makinë apo shtëpi që i përket dikujt tjetër.
11. Shpesh gënjejnë ose thyejnë premtime për përfitime ose për të shmangur detyrimet.
12. Vjedhja e sendeve të vlefshme pa konfrontim (vjedhje, falsifikim, ndalim dyqanesh).

Shkelje serioze e rregullave
13. Shpesh qëndron jashtë natës vonë megjithë ndalesat prindërore (para moshës 13 vjeç).
14. Ka ikur nga shtëpia brenda natës së paku dy herë, ndërsa jeton në shtëpinë e prindit ose prindit, ose një herë pa u kthyer për një periudhë të gjatë.
15. Shpesh është larguar nga shkolla, duke filluar para moshës 13 vjeç.

B. Crregullimi i sjelljes shkakton një dëmtim të konsiderueshëm klinik në funksionimin social, akademike ose profesional.
C. Nëse individi është në moshën 18 vjeç ose më të vjetër, kriteret nuk përmbushen për çrregullim të personalitetit antisocial.

31/07/2025

Të nderuar prindër, me kënaqësi ju njoftoj se përveç ofrimit të shërbimeve të terapisë së stimulimit në qytetin e Podujevës, tani do të ofroj këto shërbime edhe në qytetin e Prishtinës.

Për termine: 044557729

25/07/2025

Çrregullimi i Procesimit Sensorik (Sensory Processing Disorder - SPD)

Çrregullimi i Procesimit Sensorik (SPD) është një çrregullim që ndikon në mënyrën se si fëmijët përpunojnë informacionin sensorik, si tingujt, dritat, prekja dhe shija. Fëmijët me SPD mund të reagojnë në mënyra të tepruara ose të mbyllura ndaj stimujve qe nuk janë të dukshëm për të tjerët. Kjo ndikon në sjelljen, angazhimin social dhe performancën e përditshme të fëmijës.

Simptomat e individëve me SPD mund të përfshijnë:
1. Reagime të tepruara ndaj stimujve sensorik - Fëmijët me SPD mund të duken të shqetësuar nga dritat e forta, zhurmat e larta, teksturat e ndryshme të ushqimit ose rrobave, ose nga prekje të ndryshme, duke i bërë ata të shmangin ose të ndjenjë ankth nga këta stimuj.
2. Mungesa e ndjeshmërisë ndaj stimujve sensorik - Disa fëmijë me SPD mund të mos ndjenjë dhimbje ose të mos reagojnë ndaj stimujve që të tjerët mund t'i ndjenjë si të tepërta, si për shembull, duke mos u shqetësuar kur janë të ftohtë ose të nxehtë, ose kur janë të lënduar.
3. Vështirësi në përqendrim dhe angazhim - Fëmijët me SPD shpesh kanë vështirësi të perqendrohen për shkak të mundësisë për të u shqetësuar nga stimujt e jashtëm që ndodhin gjatë aktiviteteve të përditshme.
4. Ankth dhe frikë nga situata te caktuara - Ata mund të ndjenjë ankth të tepruar në situata ku ka shumë stimuj, si në ambiente të zhurmshme, të mbushura me nierëz, ose kur duhet të bëjnë aktivitete që kërkojnë kontakt fizik.
5. Probleme në aktivitete motorike - Fëmijët me SPD shpesh kanë vështirësi në zhvillimin e aftësive motorike të koordinuara për shkak të problemeve në perpunimin e informacionit senzorial qe ndihmon në ekzekutimin e lëvizjeve të sakta, si të vrapuarit, të kapurit ose të lëvizurit ngadalë me qëllim.
6. Preferencë per sjellje të përsëritura dhe aktivitetet të njohura - Ata shpesh preferojnë të përsërisin aktivitete që i japin atyre një ndjesi të njohur dhe të sigurt, dhe mund të shmangin ndryshimet ose aktivitetet që ndihen të papritura ose të pasigurta.
7. Vështirësi me ushqimin dhe zakonet e të ngrënit - Fëmijët me SPD shpesh janë shumë të ndjeshëm ndaj shijeve dhe teksturave të ushqimeve, dhe mund të kenë preferenca shumë të ngushta ose të refuzojnë ushqime që janë të reja ose që kanë tekstura të papëlqyeshme për ta.

Trajtimi për SPD përfshin terapinë stimuluese, e cila ndihmon fëmijët të mësojnë mënyra të përshtatshme për t'u përballur me stimujt sensorik dhe të zhvillojnë aftësi për të reaguar në mënyrë adekuate ndaj tyre. Gjithashtu aktivitetet motorike që janë pjesë e terapisë, të cilat kanë për synim përmirësimin e aftësive motorike, janë poashtu pjesë e trajtimit për të përmirësuar funksionimin e fëmijës në aktivitete të përditshme. Me mbështetje të duhur, shumica e fëmijëve mund të përmirësojnë aftësitë e tyre për të përballuar stimujt dhe të angazhohen në aktivitete sociale dhe shkollore në mënyrën më të suksesshme.

14/07/2025

Çrregullimi i Procesimit të Informacionit Vizual (Visual Processing Disorder)

Çrregullimi i procesimit të informacionit vizual, është një çrregullim që ndikon në aftësinë e individëve për të interpretuar dhe përpunuar informacionin që marrin përmes shikimit. Ky çrregullim nuk ka të bëjë me shikimin e drejtpërdrejtë ose problemet e shqisës, por më shumë me mënyrën se si truri i përpunon dhe interpreton informacionet vizuale.

Simptomat përfshijnë:
1. Vështirësi në njohjen e formave, objekteve dhe ngjyrave.
2. Vështirësi në orientimin në hapësirë dhe ndjekjen e objektëve në lëvizje.
3. Probleme në kopjimin e formave ose teksteve, sidomos në aktivitetet shkollore si shkrimi dhe ngjyrosja.
4. Dështimi për të kuptuar lidhjet mes imazheve dhe informacionit që ato përfaqësojnë.
5. Ndërprerje ose ngatërrim kur është e nevojshme të përpunojnë informacion të komplikuar vizual si p.sh harta.
6. Probleme me qëndrimin në aktivitetet që kërkojnë shikim afatgjatë, si leximi ose përdorimi i pajisjeve elektronike për periudha të gjata.

13/07/2025

Shëndeti mendor është po aq i rëndësishëm sa ai fizik!
📍 PODUJEVË – Qyteti ynë, kujdesi ynë!

Në zemër të Podujevës, aty ku takohen qytetarë nga çdo cep i qytetit dhe fshatrat përreth, ofrojmë shërbime të specializuara psikologjike, konfidenciale dhe të dëshmuara me rezultate pozitive çdo ditë!

✅ Mbështetje emocionale
✅ seanca individuale, për fëmijë
✅ Seanca zhvillimore për fëmijët dhe adoleshentët
✅ Këshillim për prindërit.

📆 Cdo ditë, me përkushtim dhe etikë profesionale!
🕰️ Na kontaktoni për orare dhe rezervime.
📞 +383 43 864 550

10/07/2025

Pse fëmijët me autizëm nuk pranohen në shumë kopshte të fëmijëve e shkolla? Pse diskriminohen, edhe pse ligjërisht kanë të drejtë të jenë aty, si çdo fëmijë tjetër?

Në shumë kopshte e shkolla të vendit tonë, fëmijët me autizëm nuk mirëpriten. Jo për shkak të fajit të tyre, jo për shkak të asaj se çfarë janë, por për shkak të asaj që shoqëria nuk është: e gatshme për t’i pranuar, për t’i mbështetur, për t’i kuptuar.

Në vend që të jenë të rrethuar me dashuri, ata shpesh përballen me mure, me refuzime të heshtura apo të hapura. Ka raste kur mësues protestojnë për të mos i pasur në klasë. Ka raste kur prindërit e fëmijëve të tjerë kërkojnë që ata të largohen, sikur prania e një fëmije ndryshe përbën kërcënim.

Por si mund ta frikësojë dikë një fëmijë që flet më pak, që i sheh ngjyrat ndryshe, që i dëgjon tingujt më thellë?

Kjo është jo vetëm padrejtësi njerëzore, por edhe shkelje ligjore.

Sipas ligjeve për të drejtat e njeriut dhe edukimit inkluziv, çdo fëmijë ka të drejtë të arsimohet në një ambient të sigurt, të barabartë dhe përfshirës. Diskriminimi ndaj fëmijëve me autizëm në arsim është i ndaluar me ligj.

Refuzimi i tyre nuk është çështje “zgjedhjeje”, por shkelje e të drejtave themelore.

Por përtej ligjit, çfarë mesazhi po u japim ne këtyre fëmijëve dhe prindërve të tyre, qfar mesazhi po u japim fëmijëve tanë? Që duhet të rriten e edukohen në frymën e diskriminimit, mos-dashjes, mos-përkrahjes!

Se ata nuk janë të dëshiruar. Se nuk bëjnë pjesë. Se bota është ndarë në “ne” dhe “ata”.

Kjo është dhunë emocionale. Dhe ku nuk është edukim.

Në vend që shkolla të jetë hapësira ku mësojmë për pranimin, mirëkuptimin, bashkëjetesën, ajo shpesh bëhet vendi ku fillon përjashtimi.

Në vend që t’i mësojmë fëmijët tanë të jenë empatikë, i mësojmë të shmangin ata që janë të ndryshëm.

Por a nuk janë shkollat pasqyra e shoqërisë që po ndërtojmë? Dhe a nuk është detyra jonë si prindër, mësues, qytetarë, të ndërtojmë një shoqëri që nuk lë askënd pas?

Fëmijët me autizëm nuk kanë nevojë për mëshirë!
Ata kanë nevojë për mundësi, pranueshmëri, dashuri. Ata nuk janë “ngarkesë” për sistemin, janë pasuri që sistemit i mungon vetëm sepse nuk ka mësuar si ta vlerësojë.

Prindër, mësues, drejtues institucionesh, qytetar:

MOS U BËNI MUR!
BËHUNI URË LIDHËSE DHE EMPATIK NDAJ ÇDO FËMIJE!