20/10/2025
" ကမ္ဘာ့အရိုးပွရောဂါနေ့ "
အောက်တိုဘာလ ၂၀ ရက်နေ့သည် ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းလုံးတွင် "ကမ္ဘာ့အရိုးပွရောဂါနေ့" (World Osteoporosis Day) အဖြစ် သတ်မှတ်ထားသော နေ့တစ်နေ့ ဖြစ်ပါသည်။ ဤနေ့ကို သတ်မှတ်ရခြင်း၏ အဓိကရည်ရွယ်ချက်မှာ အရိုးပွရောဂါ၏ အန္တရာယ်၊ ကာကွယ်ခြင်းနှင့် ကုသခြင်းဆိုင်ရာ အသိပညာများကို ပြည်သူလူထုထံ ဖြန့်ဝေရန် ဖြစ်သည်။
အရိုးပွရောဂါကို "တိတ်တဆိတ် ဖျက်ဆီးသူ" (The Silent Thief) ဟု တင်စားခေါ်ဝေါ်ကြသည်။
အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဤရောဂါသည် ထင်ရှားသော လက္ခဏာများ မပြသဘဲ အရိုးများကို တဖြည်းဖြည်း ကြွပ်ဆတ်စေပြီး၊ နောက်ဆုံးတွင် အလွယ်တကူ အရိုးကျိုးသည့် အခြေအနေသို့ ရောက်ရှိသွားစေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။
အရိုးပွရောဂါ ဆိုသည်မှာ အဘယ်နည်း။
အရိုးပွရောဂါ (Osteoporosis) ဆိုသည်မှာ အရိုး၏ သိပ်သည်းဆ (Bone Density) လျော့နည်းလာပြီး အရိုး၏ ဖွဲ့စည်းပုံ ပျက်စီးလာကာ၊ အရိုးများ ကြွပ်ဆတ်လာသော ရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်သည်။ ကျွန်ုပ်တို့၏ အရိုးများသည် သက်ရှိတစ်ရှူးများဖြစ်ပြီး အမြဲတမ်း အသစ်လဲလှယ် တည်ဆောက်နေပါသည်။ သို့သော် အသက်အရွယ် ကြီးလာသည်နှင့်အမျှ (သို့မဟုတ် အခြားအကြောင်းတရားများကြောင့်) အရိုးဟောင်းများ ဆုံးရှုံးမှုနှုန်းသည် အရိုးသစ် တည်ဆောက်မှုနှုန်းထက် ပိုမိုမြန်ဆန်လာသောအခါ အရိုးပွခြင်း ဖြစ်ပေါ်လာသည်။
ဤရောဂါ၏ အဓိက အန္တရာယ်မှာ "အရိုးကျိုးခြင်း" ဖြစ်သည်။ အထူးသဖြင့် တင်ပါးဆုံရိုး၊ ခါးရိုးဆစ်များနှင့် လက်ကောက်ဝတ်ရိုးများတွင် အဖြစ်များသည်။ ဤသို့ အရိုးကျိုးခြင်းသည် နာကျင်မှု၊ မသန်စွမ်းဖြစ်ခြင်း၊ ဘဝအရည်အသွေး ကျဆင်းခြင်းတို့ကို ဖြစ်စေရုံသာမက အသက်အန္တရာယ်ကိုပါ ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။
မည်သူများ ပိုမို သတိထားသင့်သနည်း။
အရိုးပွရောဂါသည် မည်သူမဆို ဖြစ်ပွားနိုင်သော်လည်း အောက်ပါ အချက်များရှိသူများတွင် ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများပါသည်။
၁။ အသက်အရွယ် -အသက် ၅၀ ကျော်လာသည်နှင့်အမျှ အန္တရာယ် ပိုများလာသည်။
၂။ ကျား> မ -အမျိုးသမီးများ၊ အထူးသဖြင့် သွေးဆုံးပြီး (Post-menopausal) အမျိုးသမီးများသည် အမျိုးသားများထက် ဖြစ်နိုင်ခြေ ပိုများသည်။ (Estrogen ဟော်မုန်း ကျဆင်းမှုကြောင့်)
၃။ မျိုးရိုး -မိသားစုဝင်များတွင် အရိုးပွရောဂါ သို့မဟုတ် တင်ပါးဆုံရိုးကျိုးဖူးသော ရာဇဝင်ရှိခြင်း။
၄။ ခန္ဓာကိုယ် တည်ဆောက်ပုံ -ပိန်လွန်းသူများ၊ ခန္ဓာကိုယ် သေးငယ်သူများ။
၅။ လူနေမှုပုံစံ -ကယ်လ်စီယမ် (ထုံးဓာတ်) နှင့် ဗီတာမင်ဒီ (Vitamin D) ပြည့်ဝစွာ မရရှိခြင်း။ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု နည်းပါးခြင်း။ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းနှင့် အရက်အလွန်အကျွံ သောက်သုံးခြင်း။
၆။ Steroid ကဲ့သို့သော ဆေးဝါးများကို ကြာရှည်စွာ မှီဝဲနေရသူများ တွင် အဖြစ်များပါသည်။
ထို့ကြောင့် ထို သူများတွင် သေချာစွာ စစ်ဆေး ကုသဖို့ လိုအပ်ပါသည်။ အမှန်တော့ အရိုးပွရောဂါသည် အများစုတွင် ကာကွယ်နိုင်ပြီး စောစီးစွာ သိရှိပါက ကောင်းမွန်စွာ ထိန်းချုပ်ကုသနိုင်ပါသည်။ အောက်ပါတို့ကို လိုက်နာပါက က ကကွယ်ရာ ရောက်ပါလိမ့်မည်။
၁။ အာဟာရ ပြည့်ဝစွာ စားသုံးပါ။
ကယ်လ်စီယမ် (Calcium) - အရိုးတည်ဆောက်မှုအတွက် အဓိက လိုအပ်သော ဓာတ်ဖြစ်သည်။ နို့နှင့် နို့ထွက်ပစ္စည်းများ (ဒိန်ချဉ်၊ ချိစ်)၊ အရွက်စိမ်းများ (ကိုက်လန်၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း)၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ အရိုးပါ ဝါးစားနိုင်သော ငါးသေးသေးများ (ငါးနီတူခြောက်) တို့မှ ရရှိနိုင်သည်။
ဗီတာမင်ဒီ (Vitamin D) - ကယ်လ်စီယမ်ကို ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူနိုင်ရန် အဓိက ကူညီပေးသည်။ အဓိက အရင်းအမြစ်မှာ "နေရောင်ခြည်" ဖြစ်သည်။ နံနက်စောစော နေရောင်ခြည်ကို တစ်နေ့လျှင် ၁၅ မိနစ်ခန့် ခံယူပါ။ ထို့အပြင် ဆယ်လ်မွန်ငါး၊ တူနာငါး၊ ဥအနှစ်နှင့် ဗီတာမင်ဒီ ဖြည့်စွက်ထားသော အစားအစာများမှလည်း ရရှိနိုင်ပါသည်။
၂။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်ပါ။
အလေးချိန် ထိန်းညှိပေးသော လေ့ကျင့်ခန်း (Weight-bearing exercises) -လမ်းလျှောက်ခြင်း၊ အပြေးနှေးနှေး လျှောက်ခြင်း၊ ကခုန်ခြင်း၊ လှေကားတက်ခြင်းတို့သည် အရိုးများကို သန်မာစေသည်။
ကြွက်သား အားကောင်းစေသော လေ့ကျင့်ခန်း (Muscle-strengthening exercises) -အလေးမခြင်း၊ ဒိုက်ထိုးခြင်း၊ ထိုင်-ထ လုပ်ခြင်းများသည် ကြွက်သားများကို သန်မာစေပြီး အရိုးများအပေါ် သက်ရောက်သည့် ဖိအားကို ကာကွယ်ပေးသည်။
၃။ ကျန်းမာသော လူနေမှုပုံစံကို မွေးမြူပါ။
ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည် အရိုးတည်ဆောက်မှုကို ဟန့်တားသောကြောင့် ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။
အရက် အလွန်အကျွံ သောက်သုံးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ပါ။
ကော်ဖီ (Caffeine) အလွန်အကျွံ သောက်သုံးခြင်းကို လျှော့ချပါ။
၄။ သင်၏ အန္တရာယ်ကို သိရှိပြီး စစ်ဆေးပါ။
သင်သည် အသက် ၅၀ ကျော်လျှင် သို့မဟုတ် အထက်ပါ Risk Factors များ ရှိနေပါက ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ပါ။ လိုအပ်ပါက အရိုးသိပ်သည်းဆ တိုင်းတာခြင်း (Bone Density Scan or DEXA Scan) ကို ပြုလုပ်၍ သင်၏ အရိုးကျန်းမာရေး အခြေအနေကို စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။
အရိုးကျန်းမာရေးသည် ငယ်စဉ်ကတည်းက စတင် ဂရုစိုက်ရမည့် ရေရှည် ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုတစ်ခု ဖြစ်သည်။ "ငါနဲ့ မဆိုင်သေးပါဘူး" ဟု မပေါ့ဆသင့်ပါ။ သင်၏ အရိုးများသည် သင်၏ တစ်သက်တာ လှုပ်ရှားသွားလာမှုကို ထောက်ပံ့ပေးမည့် အဓိက တည်ဆောက်ပုံ ဖြစ်သည်။
ဤ ကမ္ဘာ့အရိုးပွရောဂါနေ့တွင် သင်၏ အရိုးများကို ကျန်းမာစေမည့် အစားအသောက်၊ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့် ကောင်းမွန်သော လူနေမှုပုံစံကို စတင်ပြောင်းလဲ ခြင်းဖြင့် "Silent Thief" ၏ အန္တရာယ်မှ ကင်းဝေးပြီး သန်စွမ်းကြံ့ခိုင်သော ဘဝကို ပိုင်ဆိုင်နိုင်ကြပါစေ။
📌 Disclaimer – This content is part of Shwe Ohh Pharmacy’s Health Knowledge Sharing Program, written by licensed professionals.
