17/06/2025
คำถามที่พบได้บ่อยๆก็คือ “ผู้ใหญ่ก็เป็นสมาธิสั้นได้หรือหมอ”
#ผู้ใหญ่ที่มีโรคสมาธิสั้นมักมีลักษณะเป็นอย่างไร?
ถ้าคุณมาทำงานสายเป็นประจำ ลืมนัดสำคัญกับลูกค้า ทำงานตกๆหล่นๆ ถูกเจ้านายตำหนิว่าไม่รับผิดชอบบ่อยครั้ง จัดระเบียบการทำงานไม่ได้ งานค้างส่งทันบ้างไม่ทันบ้าง บางครั้งเครียดจนนอนไม่หลับ
คุณไม่เข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้นกับตัวเอง คนรอบข้างก็ไม่เข้าใจ จนทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงาน ชีวิตส่วนตัว และ ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมงานหรือคนใกล้ชิด
จริงอยู่ว่าโรคสมาธิสั้นเป็นโรคที่ได้รับการวินิจฉัยในเด็กวัยเรียน แต่หลายๆครั้งที่โรคนี้ไม่ได้รับการวินิจฉัยในวัยเด็ก เพราะหลายเหตุผล
เช่น ไม่มีความรู้เกี่ยวกับโรคนี้ในอดีต พ่อแม่หรือครูคิดว่าเด็กดื้อโดยนิสัย ขี้เกียจเอง หรือ เด็กสมาธิสั้นบางคนที่มีสติปัญญาดี ทำให้ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องการเรียนเด่นชัด ทำให้ไม่ได้ถูกพามาพบแพทย์ในวัยเด็ก
ปัญหาที่พบในคนที่เป็นสมาธิสั้นที่ไม่ได้รับการดูแลรักษา คือมี
หมายความว่า การที่ไม่ประสบความสำเร็จอย่างที่ควรจะเป็นทั้งที่มีความสามารถจะทำได้
เครดิตบทความ : หมอมินบานเย็น
เตรดิตภาพ : https://images.app.goo.gl/Sk4iaNiDaQVkbTVG9
#โรคสมาธิสั้นในผู้ใหญ่
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
เด็กๆส่วนใหญ่ที่คุณพ่อคุณแม่พามาปรึกษาที่โรงพยาบาลเกือบครึ่งจะมาด้วยปัญหาการเรียน และโรคที่ถูกวินิจฉัยมากที่สุดโรคหนึ่ง ก็คือ โรคสมาธิสั้น ซึ่งเป็นโรคที่พบบ่อยทางจิตเวชเด็กและวัยรุ่น
แต่หลายๆครั้งก็พบว่า ตัวคุณพ่อหรือคุณแม่ของเด็กที่เป็นสมาธิสั้นหลายๆคนก็ป่วยเป็นโรคสมาธิสั้นเช่นกัน ซึ่งไม่น่าแปลกใจ เนื่องจากโรคสมาธิสั้นเป็นโรคที่สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรมได้
แต่คำถามที่พบได้บ่อยๆก็คือ “ผู้ใหญ่ก็เป็นสมาธิสั้นได้หรือหมอ”
#ผู้ใหญ่ที่มีโรคสมาธิสั้นมักมีลักษณะเป็นอย่างไร?
ถ้าคุณมาทำงานสายเป็นประจำ ลืมนัดสำคัญกับลูกค้า ทำงานตกๆหล่นๆ ถูกเจ้านายตำหนิว่าไม่รับผิดชอบบ่อยครั้ง จัดระเบียบการทำงานไม่ได้ งานค้างส่งทันบ้างไม่ทันบ้าง บางครั้งเครียดจนนอนไม่หลับ
คุณไม่เข้าใจว่าเกิดอะไรขึ้นกับตัวเอง คนรอบข้างก็ไม่เข้าใจ จนทำให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ตามมา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องงาน ชีวิตส่วนตัว และ ความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมงานหรือคนใกล้ชิด
จริงอยู่ว่าโรคสมาธิสั้นเป็นโรคที่ได้รับการวินิจฉัยในเด็กวัยเรียน แต่หลายๆครั้งที่โรคนี้ไม่ได้รับการวินิจฉัยในวัยเด็ก เพราะหลายเหตุผล
เช่น ไม่มีความรู้เกี่ยวกับโรคนี้ในอดีต พ่อแม่หรือครูคิดว่าเด็กดื้อโดยนิสัย ขี้เกียจเอง หรือ เด็กสมาธิสั้นบางคนที่มีสติปัญญาดี ทำให้ไม่ค่อยมีปัญหาเรื่องการเรียนเด่นชัด ทำให้ไม่ได้ถูกพามาพบแพทย์ในวัยเด็ก
หมอเคยได้ยินผู้ใหญ่ที่เป็นสมาธิสั้นคนหนึ่งเล่าว่า จริง ๆ ถ้าเขาไม่สะเพร่าเวลาทำข้อสอบ เขาน่าจะสอบติดมหาวิทยาลัยในคณะที่เค้าเลือกเป็นอันดับต้นๆ
ปัญหาที่พบในคนที่เป็นสมาธิสั้นที่ไม่ได้รับการดูแลรักษา คือมี
หมายความว่า การที่ไม่ประสบความสำเร็จอย่างที่ควรจะเป็นทั้งที่มีความสามารถจะทำได้
#สาเหตุ
สมาธิสั้น หรือ ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) เป็นโรคที่เกิดจากสารสื่อประสาทในสมองที่ชื่อว่า Dopamine ทำงานบกพร่องหรือมีปริมาณน้อยกว่าปกติ ซึ่งเป็นโรคที่ #เกิดในวัยเด็กแต่จะเป็นต่อเนื่องจนถึงวัยผู้ใหญ่
โรคนี้ไม่ได้เกี่ยวข้องกับระดับสติปัญญา เด็กสมาธิสั้นหลายคนที่ได้รับการรักษาสามารถเรียนได้เหมือนเด็กปกติ
Dr. Russell Barkley ผู้ซึ่งทำงานวิจัยและมีความเชี่ยวชาญในเรื่องโรคสมาธิสั้น กล่าวว่า
โรคสมาธิสั้นเป็นโรคความบกพร่องของ executive functions ซึ่งประกอบด้วย การวางแผน (Planning), การแก้ปัญหา (Problem solving), การควบคุมอารมณ์ (emotional regulation)
ซึ่งแม้คนที่เป็นสมาธิสั้นจะมีทักษะและความสามารถ แต่ด้วยความเป็นสมาธิสั้นทำให้การแสดงความสามารถที่มีอยู่ไม่ได้ผลเต็มที่
(ADHD is a disorder of “performance” not “skill”)
ลักษณะที่สำคัญของคนที่เป็นโรคสมาธิสั้น คือ ไม่สามารถจัดการกับเวลาได้เมื่อต้องทำงานที่มีกำหนดเวลา (Time-blindness) บางครั้งจะทำไม่ทัน หรือทันแบบจวนตัว
เช่น ถ้ามี project ที่ต้องทำให้เสร็จภายในวันจันทร์ ซึ่งต้องใช้เวลาทำอย่างน้อยสามวัน คนที่เป็นสมาธิสั้นจะไม่สามารถควบคุมหรือรู้ตัวเองว่าจะต้องเริ่มทำอย่างน้อยก็วันศุกร์ บางทีกว่าจะนึกได้อีกครั้งก็วันเสาร์แล้ว
( ❌ #ซึ่งปัญหาตรงนี้จะต้องไม่ได้เกิดจากความขี้เกียจ หรือ #ปัญหาสุขภาพจิตอื่นๆ เช่น ความเครียด ❌)
ลองมาดู อาการที่พบบ่อยในผู้ใหญ่วัยทำงานที่เป็นโรคสมาธิสั้น
1) มีปัญหาในการทำอะไรที่ต้องการการจดจ่อและงานที่ต้องใช้สมาธิ
เช่น เหม่อลอยเวลาต้องคุยธุระกับลูกค้ายาวๆ วอกแวกง่าย ฟังอะไรยาว ๆ แล้วจับใจความไม่ค่อยได้ ทำงานผิดพลาดเพราะประมาทเลินเล่อเสมอๆ
2) ขี้ลืมและมีปัญหาในการจัดการงานให้เป็นระบบ
เช่น โต๊ะทำงาน รถที่ขับ ห้องพัก รกและไม่เป็นระเบียบอย่างมาก เวลาต้องหาอะไรจะหาไม่พบเสมอๆ มักผัดวันประกันพรุ่ง มาสายประจำ ทำของหายบ่อยๆหรือจำไม่ได้ว่าวางไว้ที่ไหน(เช่น กุญแจ, กระเป๋าเงิน, โทรศัพท์มือถือ, แฟ้มงาน) ไม่สามารถประมาณเวลาเพื่อให้งานเสร็จทันเวลาที่กำหนด
3) หุนหันพลันแล่น
เช่น พูดแทรกเวลาคนอื่นพูด ไม่ค่อยคิดก่อนทำและพูดทำให้เกิดปัญหากับตนเองหรือคนรอบข้างบ่อยครั้ง
4) เบื่อง่ายทำอะไรนานๆไม่ค่อยได้
เช่น มีความรู้สึกอึดอัดเวลานั่งเฉย ๆ นาน ๆ เช่น เวลาประชุมนานจะรู้สึกกระวนกระวายใจ ชอบอะไรแปลกใหม่และตื่นเต้น พูดเก่ง พูดมาก
5) มีปัญหาอารมณ์
เช่น ความรู้สึกไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร เครียด หงุดหงิดง่าย บางคนมีปัญหาโรคซึมเศร้าและวิตกกังวล นอนไม่หลับ เสี่ยงต่อปัญหาการติดสุราและยาเสพติดอื่นๆ
หากมีอาการตามที่อ่านมาข้างบน และเมื่อนึก #ย้อนไปในวัยเด็กแล้วพบว่าอาการต่างๆเหล่านี้เป็นมาตั้งแต่คุณยังเรียนหนังสืออยู่ บางทีคุณอาจกำลังเป็นสมาธิสั้นอยู่ก็ได้
หากลองคิดย้อนหลังไปในอดีตเมื่อยังเป็นเด็กและวัยรุ่น อาจพบว่าเวลาที่ผ่านมามักจะถูกดุว่าจากคนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นพ่อแม่ ครู เพื่อน บอกว่าเขาเป็นเด็กขี้เกียจ เด็กไม่ฉลาด เพราะมักจะทำงานไม่เสร็จ ส่งงานไม่ทัน สะเพร่า ขี้ลืมบ่อยๆ บางครั้งจะบอกว่าเมื่อเทียบกับความสามารถที่มีน่าจะเรียนหรือทำงานได้ดีกว่านี้
หากไม่ได้รับการรักษาก็จะส่งผลกระทบตามมาอย่างมาก ทั้งด้านส่วนตัว การงาน และความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
🙁 #ผลกระทบทางสุขภาพร่างกายและจิตใจ
คนที่เป็นสมาธิสั้นเมื่อทำงานไม่ประสบความสำเร็จ หรือ ทำอะไรผิดพลาดบ่อยๆ มักจะมีความเครียด และเกิดโรคซึมเศร้า วิตกกังวลตามมา บางคนหันไปหายาเสพติดเพื่อเป็นทางออกในการคลายความเครียด จึงมีความเสี่ยงในการติดบุหรี่ สุรา หรือยาเสพติดที่อันตรายอื่นๆ ไม่ใส่ใจดูแลสุขภาพ
🙁 #ผลกระทบในการทำงาน
มักทำงานผิดพลาดบกพร่อง เพราะความประมาท ทำงานส่งไม่ทันกำหนด จัดระเบียบในการทำงานไม่ได้ ถูกเพื่อนร่วมงานและหัวหน้าตำหนิอยู่เสมอ ทำให้เกิดความรู้สึกไม่มีคุณค่าในตนเอง
🙁 #ผลกระทบในเรื่องความสัมพันธ์กับคนรอบข้าง
เนื่องจากคนที่เป็นโรคสมาธิสั้น มักเป็นคนที่ใจร้อน หุนหันพลันแล่น ไม่คิดก่อนที่จะกระทำ จึงทำให้เกิดการทะเลาะเบาะแว้งกับคนอื่นบ่อยๆ ไม่ว่าจะเป็นเพื่อนร่วมงาน คนในครอบครัว ตามมาด้วยการถูกให้ออกจากงาน หรือ การหย่าร้าง
หากคุณกำลังสงสัยว่าตัวคุณหรือคนใกล้ตัวเป็นโรคสมาธิสั้น ทางที่ดีที่สุดคือ การไปพบจิตแพทย์เพื่อการวินิจฉัย / การแยกโรคจากภาวะที่คล้าย สมาธิสั้น
เช่น ภาวะไม่มีสมาธิ จาก โรคซึมเศร้า โรควิตกกังวล เครียดสะสม จนปรับตัวไม่ได้ และในบางรายก็เป็นผลของบุคลิกภาพของคนๆนั้นเอง
โรคสมาธิสั้นเป็นโรคที่รักษาได้ด้วยยาและการปรับพฤติกรรมซึ่งได้ผลเป็นอย่างดี
::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::
เครดิตบทความ : หมอมินบานเย็น
เตรดิตภาพ : https://images.app.goo.gl/Sk4iaNiDaQVkbTVG9
