24/06/2025
การออกกำลังกายคือหนึ่งในเสาหลักของการป้องกันที่สำคัญที่สุด 🩵
การออกกำลังกายกับสังคมสูงวัย 🧠
ทั่วโลกกำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างรวดเร็ว ส่วนประเทศไทยได้เข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ (Aged Society) และเจอปัญหาสำคัญ ซึ่งหนึ่งในนั้นคือการดูแลประชากรสูงอายุให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีและยังคงเป็นกำลังสำคัญของสังคม
เมื่อพูดถึงเทรนด์สุขภาพและการออกกำลังกาย เรื่องนี้จะไม่ได้เป็นเพียงเทรนด์สุขภาพชั่วคราว แต่เป็นหัวใจสำคัญ ในการแก้ปัญหาและรับมือกับสังคมสูงวัยอย่างยั่งยืน
เมื่อพูดถึงผู้สูงอายุ หลายคนอาจนึกถึงการเกษียณและพักผ่อน แต่ขณะเดียวกันเราก็เห็นผู้สูงอายุที่มีสุขภาพแข็งแรง (หลายครั้งก็แข็งแรงกว่าเราในวัยหนุ่มสาวด้วยซ้ำ) และนี่คือจุดที่การออกกำลังกายเข้ามามีบทบาทสำคัญ
📌 การออกกำลังกายช่วยเสริมสร้างการทำงานของสมอง (Cognitive Function) 👉🏻 การออกกำลังกายเป็นประจำช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังสมอง กระตุ้นการสร้างเซลล์สมองใหม่ และชะลอการเสื่อมของเซลล์สมอง ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการคงประสิทธิภาพของความจำ สมาธิ และทักษะการแก้ปัญหา ผู้สูงอายุที่ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอจึงมีแนวโน้มที่จะรักษาสมรรถภาพทางปัญญาให้อยู่ในระดับที่ดีได้นานขึ้น
📌 ลดความเสี่ยงและชะลอการเกิดโรคอัลไซเมอร์ 👉🏻 การออกกำลังกายมีส่วนช่วยลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอัลไซเมอร์และภาวะสมองเสื่อมได้จริง เพราะมันช่วยลดการอักเสบในสมอง ส่งเสริมการทำงานของสารสื่อประสาท และช่วยรักษาสุขภาพของหลอดเลือดในสมอง อีกทั้งช่วยปรับปรุงอารมณ์ คุณภาพการนอนหลับ และหลายครั้งก็ช่วยเชื่อมต่อสังคม (เช่น เทรนด์ Run Club, Hyrox) ซึ่งทั้งหมดนี้ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญในการป้องกันและชะลอการลุกลามของโรคอัลไซเมอร์
📌 ทำงานไปจนวันสุดท้ายของชีวิต 👉🏻 เมื่อสมองยังคงทำงานได้ดี ผู้สูงอายุไม่จำเป็นต้องเกษียณตามอายุทางปฏิทิน (chronological age) แต่สามารถทำงานต่อได้ตราบเท่าที่ร่างกายและสมองยังเอื้ออำนวย เราอาจเห็นผู้สูงอายุที่มีประสบการณ์มากมายและประสิทธิภาพการทำงานที่ยอดเยี่ยม บางคนอาจทำผลงานได้ดีกว่าคนวัย 30 ปีด้วยซ้ำ ⭐️การทำงานช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกมีคุณค่า ได้ใช้ความรู้และประสบการณ์ และยังคงมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม ซึ่งช่วยลดปัญหาด้านสุขภาพจิตและภาวะซึมเศร้าที่อาจเกิดขึ้นจากการเกษียณ⭐️
⭐️ และแต่ไหนแต่ไรมา สุขภาพไม่ใช่แค่เทรนด์ แต่เป็นปัจจัยพื้นฐานการดำรงชีวิตของมนุษย์ ในอดีตมนุษย์เรามีอายุยืนยาวขึ้นด้วยความก้าวหน้าทางการแพทย์และการรักษาสารพัดโรค แต่ในปัจจุบัน เรากำลังเผชิญกับโรคเรื้อรังที่ซับซ้อนมากขึ้น เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ และภาวะสมองเสื่อม ซึ่งสร้างภาระอย่างมหาศาลต่อระบบสาธารณสุขและเศรษฐกิจของประเทศ
📌 ถ้าเราเปลี่ยนจาก "รักษา" เป็น "ป้องกัน" จะเป็นการแก้ปัญหาโรคเรื้อรังเหล่านี้อย่างยั่งยืน ไม่ได้อยู่ที่การรักษาเมื่อป่วยแล้วเท่านั้น แต่คือ การป้องกัน ซึ่งเป็นการลงทุนที่คุ้มค่าที่สุด และการออกกำลังกายคือหนึ่งในเสาหลักของการป้องกันที่สำคัญที่สุด
การออกกำลังกายและดูแลสุขภาพ ให้ประโยชน์แบบ 2 เด้ง ทั้งทำให้แรงงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น คนทำงานได้นานขึ้น (เหมือน Retention พนักงานได้ดี + เพิ่ม Quality อีกต่างหาก) แถมลดภาระระบบสุขภาพและเศรษฐกิจ รวมถึงสุขภาพการเงินของผู้สูงวัยเอง
👉🏻 การมีสุขภาพดีจากการออกกำลังกายช่วยลดความจำเป็นในการรักษาพยาบาล ลดค่าใช้จ่ายด้านยาและค่าใช้จ่ายในการดูแลระยะยาว ซึ่งเป็นผลดีต่อทั้งตัวบุคคล ครอบครัว และระบบเศรษฐกิจโดยรวมของประเทศ
📚 ภาพจากงานวิจัยใน Frontiers in Public Health, 2017 เอากลุ่มคนสุขภาพดี 40 คน และมีสมองเสื่อม 30 คนมาทดสอบ เขาก็พบความสัมพันธ์โดยตรงของ Physical Fitness (ความฟิตร่างกาย) และ Cognitive Function (ความสามารถในการทำงานของสมอง) ที่ยิ่งฟิต สมองก็ยิ่งดี (โดยเฉพาะในผู้ป่วยสมองเสื่อม)
Doctor Move