20/10/2025
🦴 Çfarë është Osteoporoza
Osteoporoza është një sëmundje kronike e kockave, ku masa dhe dendësia e tyre zvogëlohet, duke bërë që ato të zbuten dhe të bëhen më të brishta. Si pasojë, kockat mund të thyhen edhe pas traumave të vogla ose lëvizjeve të papritura.
🧬 Shkaqet dhe Faktorët e Rrezikut
🔹 Faktorë natyralë (të paevitueshëm):
• Mosha e shtyrë (mbi 50 vjeç)
• Gjinia femërore (pas menopauzës)
• Trashëgimia gjenetike (nëse prindërit kanë pasur osteoporozë)
🔹 Faktorë të stilit të jetesës:
• Mungesa e aktivitetit fizik
• Mungesa e kalciumit dhe vitaminës D
• Pirja e duhanit dhe konsumimi i alkoolit
• Ushqyerja e varfër me proteina
• Pesha e ulët trupore ose mbipesha
• Përdorimi afatgjatë i barnave si kortikosteroidet
⚠️ Simptomat e Osteoporozës
Në fazat e para, osteoporoza nuk jep simptoma, prandaj shpesh quhet “sëmundja e heshtur”.
Me kalimin e kohës, mund të shfaqen:
• Dhimbje shpine për shkak të frakturave vertebrale
• Ulje graduale e gjatësisë trupore
• Shtrembërim i shtyllës kurrizore (kurriz i përkulur)
• Thyerje të lehta në ije, kyçe ose shpinë
🧪 Diagnostikimi
Diagnostikimi bëhet me matjen e densitetit kockor (DEXA scan), që tregon fortësinë e kockave.
Rezultatet interpretohen sipas T-score:
• Normal: > -1
• Osteopeni (fillimi i dobësimit): -1 deri në -2.5
• Osteoporozë: < -2.5
💊 Trajtimi Mjekësor
1️⃣ Suplementet
• Kalcium: 1000–1200 mg/ditë
• Vitaminë D: 800–1000 IU/ditë
2️⃣ Barnat që forcojnë kockat
• Bisfosfonate (p.sh. alendronat, risedronat)
• Denosumab (injeksion çdo 6 muaj)
• Terapia hormonale për gratë pas menopauzës (vetëm në raste të caktuara)
3️⃣ Kujdesi shtesë
• Menaxhimi i dhimbjeve
• Fizioterapi për ruajtjen e forcës muskulore
🥗 Ushqimi i Rekomanduar
Të pasura me kalcium dhe vitaminë D:
• Qumësht, kos, djathë
• Peshk (sardele, salmon)
• Vezë
• Perime me gjethe jeshile (spinaq, brokoli, lakër)
• Arra dhe bajame
• Drithëra të pasuruara me vitaminë D
Të shmangura:
• Pijet me gaz (cola)
• Ushqimet shumë të kripura
• Duhani dhe alkooli
🏃♀️ Ushtrimet për Forcimin e Kockave
• Ecje e përditshme (30–40 minuta)
• Ushtrime me peshë të trupit (p.sh. yoga, ngjitje shkallësh, ngritje peshe të lehta)
• Ushtrime për ekuilibër dhe koordinim (për të parandaluar rëniet)
