
14/11/2024
Dita Botërore e Diabetit!
14 Nëntori Dita Botërore e Diabetit është fushata më e madhe në botë e ndërgjegjësimit për diabetin që arrin audiencen mbi 1 miliard njerëz në më tepër se 160 shtete,është një rast global që njerëzit me diabet, profesionistët dhe politikëbërësit të bashkohen për të rritur ndërgjegjësimin dhe për të marrë veprime për diabetin.
Diabeti dhe mirëqenia është tema për Ditën Botërore Diabetit për vitet 2024-2026.
Me çasjen e duhur në kujdesin ndaj diabetit dhe mbështetjën për mirëqenien e tyre të gjithë personat me diabet kanë mundësinë të jetojnë mirë.
• Diabeti mund të ndikojë në çdo pjesë të jetës së një personi dhe shpeshë ka ndikim negativ në mirëqenien e tij.
• Kujdesi aktual për diabetin nuk përfshin mbështetjen e mjaftueshme
për mirëqenien e personit me diabet.
• Mbështetja për mirëqenien e personit me diabet duhet të jetë prioritet në kujdesin ndaj diabetit.
Diabeti është shpallur pandemi e shekullit 21 sepse globalisht ka një trend të shpejtë të rritjes të numrit të diabetikëve.
Në bazë të dhënave te IDF (Federata Internacionale e Diabetit)
• Numri i personave me diabet në vitin 2021 ishte 537milion 1në10 të rritur , ky numër pritet të rritet në 643 milion deri në vitin 2030 dhe 783 milion deri në vitin 2045 , 1 në 8 të rritur.
• 1 nga 2 personat me diabet është i padiagnostifikuar(50%), shumica janë me diabet tip 2(90%).
• 3 nga 4 personat me diabeti jetojnë në shtete me zhvillim të dobët ekonomik.
• Më shumë se 1.2 milion fëmijë dhe adoleshentë të prekur nga Diabeti tip1.
• Diabeti me komplikime ishte shkaktari i 6.7 milion vdekjeve në vitin 2021(një vdekje në çdo 8 sekonda).
Faktorët e rrezikut për diabet tip 2 janë:
• Mosha>45 vjeqare, trashëgimia mungesa e aktivitetit fizik, ushqimi jo i shëndetshëm ,mbipesha, obeziteti, stresi,hypertensioni, dislipidemitë, duhanpirja etj.
Diabeti tip 2 mund të parandalohet me ndryshimin e stilit të jetesës.
Diabeti nuk shërohet por mund të mjekohet.
I pamjekuar jep komplikime në të gjitha indet dhe organet.
• Për mjekimin e duhur është më rëndësi bashkëpunimi në mes të mjekut, pacientit,familjes dhe rrethit ku jeton pacienti.
• Njohja e faktorëve të rrezikut,diagnostifikimi i hershëm trajtimi në bazë të protokoleve të trajtimit,edukimi i pacientit për ushqimin e shëndetshëm, aktivitetin fizik, marrjen e rregullt të terapisë, për vetmenaxhim dhe matjen e vlerave të sheqerit në gjak,vizitat e rregullta të endokrinologu të gjitha këto ndikojnë në arritjen e kontrollit optimal të sëmundjes dhe në parandalimin e komplikimeve.
Dr Donika Ukella -Devolli
Interniste-Endokrinologe-Diabetologe.